شارەزایان دەڵێن هاوڕێیەتی تەنیا ئەوە نییە، کە لە تەنیشت پاسی قوتابخانە دانیشتوون، یان لە تیمێکدا یاریتان لەگەڵدا کردوون، ئەوە توخمێکی سەرەکی ئەزمونی مرۆڤە.
توێژینەوەکان پێشنیاری ئەوە دەکەن، دروستکردنی دۆستایەتییەکی قووڵ و مانادار و پاراستنیان وەک پێگەیشناسێک ئەستەمە، بەتایبەت بۆ پیاوان.
بەگوێرەی ڕاپرسییەکەی سەنتەری لێکۆڵینەوە لە ژیانی ئەمەریکا، کەمتر لە نیوەی پیاوان هەستێکی باشیان سەبارەت بە هاوڕێیەتیەکانیان ڕاگەیاندووە و، لە 5 کەسدا یەک کەس، بە بەراورد لەگەڵ 4 لە 10 ئافرەتدا.
جودی یی چونگ چۆ، کە لە زانکۆی ستانفۆردی کالیفۆرنیا گەشەی دەروونی منداڵان کار دەکات، وتی، کۆتایی هاوڕێیەتی نێوان پیاوان لە هەرزەکاریدا لە ناوەڕاست و درەنگەوە دەست پێدەکات و، لە پێگەیشتوودا زۆرتر هاوڕێیەتیان نامێنێ.
دکتۆر نیۆپ وەی، توێژەر و پرۆفیسۆری دەروونناسی جێبەجێکاری زانکۆی نیویۆرک ڕوونیکردەوە، کە کوڕان بە گۆشەگیری هەستەوە دەست پێدەکەن و، بە سۆزەوە لێکجیادەبنەوە”.
هەموو مرۆڤەکان توانا و ئارەزوویان بۆ چەسپاندنی ئینتیمای سۆزداری لەگەڵ ئەوانی دیکەدا هەیە، ژوو ڕوونیکردەوە، کە ئێمە پێویستمان بەم پەیوەندیانە هەیە بۆ ئەوەی وەک منداڵ زیندوو بمێنینەوە، وە دواتر کە گەورە دەبین و تەمەنمان هەیە هەر پێویستیمان بە هاوڕێی نزیک هەیە.
دکتۆر فرانک سیلیۆ، دەروونناس لە نیوجێرسی گوتی، توێژینەوەکان دەریخستووە کە هاوڕێیەتییە نزیکەکان تەندروستی دەروونی و جەستەیی ئێمە دەپارێزن و، ئەو پیاوانەی کە ئەو پەیوەندیانە پێش دەخەن، بەرگری لە یەکێ لە زیانبەخشترین شت دەکەن بۆ تەندروستی مرۆڤ، ئەویش تەنیاییە.
سیلیۆ وتی: “ئەوەی پیاو دەیدۆڕێنێت ئەو هەستەیە کە وادەزانن لە جیهاندا بە تەنیا نین، یا بە تەنیا ئەزموونەکەیان تێپەڕ ناکەن”.
ئەو وتی، وەک چۆن زۆربەی پیاوان تێدەکۆشن بۆ ئەوەی بخۆن، وەرزش بکەن، لە پیشەکانیان سەرکەوتوو بن و منداڵ بەخێو بکەن، دەبێت پەرە بە هاوڕێیەتیش بدەن.
بۆ پیاوان پاراستنی هاوڕێیەتی ئەستەمە
کاتێک سیلیۆ بۆ یەکەمجار دەستی کرد بە لێکۆڵینەوە لە هاوڕێیەتی پیاوان لەساڵی ١٩٩٥، زۆربەی وەڵامدەرەکان باوەڕیان وابوو کە لێکۆڵینەوەکەی دەربارەی هاوڕەگەزبازییە، ئەو وتی، ئەم جۆرە بۆچوونە نادروستن، بەڵام ئەوەی ئاشکرا کرد کە لەوانەیە هەندێک پیاو لە هەڵگەڕانەوە بۆ ناو هاوڕێیەتییە قووڵەکان بگەڕێننەوە.
ڕەنگە گریمانەکانی دوای 27 ساڵ جیاواز بن، سیلیۆ وتی، بەڵام فشارە کۆمەڵایەتیەکان هێشتا قورساییەکیان لەسەر پیاوان هەیە بۆ دەربڕینی لاوازی و ئینتیمای پێویست بۆ هاوڕێیەتی نزیک.
ڕێگای نووسەری نهێنییە قووڵەکان: دۆستایەتی کوڕان و قەیرانی پەیوەندییەکانی، ڕوونکردەوە، کە هەموو کەسێک دوو ڕوخساری هەیە، سەختی پەیوەندی لەگەڵ خۆڕاگری و سەربەخۆیی و، هەستکردن بە لاوازی.
کوڕەکان کە پێگەیشتوون و گەورەبوون، وا بیر دەکەنەوە ئەوە یارمەتی ڕزگاربوونیانە، زانستە کۆمەڵایەتییەکان و دەروونناسییگەشەپێدان دەریخستووە، کە ئەم ئەقڵیەتە زیانیان پێ دەگەیەنێت.
تایبەتمەندی جێندەر لەم تاقیکردنەوەیەدا کاریگەرییەکی ڕوونی هەبوو، سیلیۆ وتی، ئەو پیاوانەی کە ساردی سۆزداری زیاتریان هەبوو، سەرنجیان خستە سەر هێز، وە تۆماری زۆر لەسەر ڕاپرسییە هۆمۆفۆبیەکان کەمتر ئەگەری ئەوە هەیە، کە دۆستایەتییەکی نزیک دروست بکەن.
ئەگەر تۆ هیوات وایە هاوڕێیەتییەکی نزیک دروست بکەیت، شارەزایان دەڵێن کە بیرۆکەیەکی باشە کە زوو دەست پێ بکەیت.
خاڵێکی دەستپێکی زۆر بەهێز بۆ دەستپێکردن ئەوەیە، کە گوێبگرین و پرسیاری راستەقینە بکەین، هەموو خەڵک پێیان باشە کە متمانە بکەن و کەسێک وەک هاوڕێیەکی نزیک دەستنیشان بکەن.