شایی لە ماڵی نەتانیاهۆ و شین لە ماڵی بەرەی مەقاومە

کۆماری ئیسلامی ئێران دەیەوێت کەمالا هاریس سەرۆکی ئەمریکا بێت، چونکە عەلی خامنەیی پێی وایە هاریس درێژە بە سیاسەتەکانی جۆ بایدن دەدات، کە بە وتەی تاران زیاتر مەیلی بۆ هێورکردنەوەی بەم سیستەمە هەیە.
کۆماری ئیسلامی لە سەرکەوتنی دۆناڵد ترەمپ لە هەڵبژاردنەکانی ئەمریکا نیگەرانە و خامنەیی لە گەڕانەوەی بۆ کۆشکی سپی دەترسێت.
حکومەتی ئێران نەک هەر دژایەتی سەرۆکایەتی ترەمپ ناکات، بەڵکوو بەجدی نیگەرانە لەو بارەیەوە. هۆکاری ئەم نیگەرانییە هەیە:
ترامپ دوای ئەوەی لە ساڵی ٢٠١٦ بۆ پۆستی سەرۆک کۆماری هەڵبژێردرا، لە ڕێککەوتنی ئەتۆمی JCPOA کشایەوە و سیاسەتی “زۆرترین گوشار”ی بۆ سەر کۆماری ئیسلامی گرتەبەر. ئەم سیاسەتە بووە هۆی ئەوەی هەناردەی نەوتی کۆماری ئیسلامی لە نزیکەی دوو هەزار و ٨٠٠ هەزار بەرمیلەوە بگاتە کەمتر لە ٢٠٠ هەزار بەرمیل لە ڕۆژێکدا.
کشانەوە لە ڕێکخراوی JCPOA و دابەزینی بەرچاوی هەناردەکردنی نەوت فشارێکی زۆری ئابووری خستە سەر کۆماری ئیسلامی.
جگە لەمەش، ترەمپ لە هەنگاوێکی بوێرانەدا فەرمانی کوشتنی قاسم سلێمانی فەرماندەی سوپای قودسی سوپای پاسدارانی دا. ئەم هێرشە کە بۆ کۆماری ئیسلامی شۆکێکی گەورە بوو، لە کاتێکدا ڕوویدا کە تەنانەت باراک ئۆباما، سەرۆکی پێشووی ئەمریکا، بە هۆکاری جۆراوجۆر فەرمانێکی لەو شێوەیەی دەرنەکردبوو، کاتێک سلێمانی لە چەقۆی هێزەکانی ئەمریکادا بوو.
ئەم کردەوەیەی ترەمپ و سیاسەتی زۆرترین فشار وای کرد خامنەیی بە تایبەتیی ڕقی لە ترەمپ بێت و ئێستا لەڕادەبەدەر نیگەرانە لە گەڕانەوەی بۆ سەرۆکایەتی کۆماری.
ترسێکی دیکەی کۆماری ئیسلامی ترامپ دەگەڕێتەوە بۆ “رێککەوتنی ئیبراهیم”. ترامپ بە پێشخستنی ئەم ڕێککەوتنە کە بووە هۆی ئاساییبوونەوەی پەیوەندییەکانی ئیسرائیل لەگەڵ هەندێک وڵاتی عەرەبی وەک ئیماراتی یەکگرتووی عەرەبی و بەحرەین، کۆماری ئیسلامی زیاتر لە ناوچەکەدا گۆشەگیر کرد.
ئەم ڕێککەوتنە ڕێگەی بە ئیسرائیل دا کە ئامادەیییەکی ئەمنیی زیاتری لە ناوچەی کەنداوی فارس هەبێت و هەڕەشەکانی کۆماری ئیسلامی لە دژی وڵاتانی عەرەبیش وای کرد ئەم وڵاتانە مەیلیان بەرەو ئیسرائیل بێت.
ڕێبەری کۆماری ئیسلامی لەم پێشهاتە ناوچەییانە ناڕازی بوو و هەر بەم هۆیەشەوە تاران بە مەبەستی ڕاگرتنی ڕەوتی ئاساییکردنەوەی پەیوەندییەکانی وڵاتانی عەرەبی لەگەڵ ئیسرائیل پەنای بۆ پشتیووانی لە حەماس برد لە هێرشکردنە سەر ئیسرائیل.
کۆماری ئیسلامی دەیەوێت کامالا هاریس لە هەڵبژاردنەکانی ئەمریکادا سەرکەوێت.
هاریس لە ماوەی چوار ساڵی ڕابردوودا جێگری بایدن بووە و لە سیاسەتی هێورکردنەوە بەرانبەر بە کۆماری ئیسلامی هاوبەشی بایدن بووە.
بایدن بە وازهێنان لە سیاسەتی زۆرترین فشاری ترەمپ و چاوپۆشی لە هەناردەکردنی نەوتی قاچاخ لە کۆماری ئیسلامییەوە بۆ چین و وڵاتانی دیکە، ڕێگەی بە حکومەتی ئێران دا هەناردەی نەوتی خۆی زیاد بکات.
هەروەها تیمی بایدن و هاریس بە ئازادکردنی بەشێک لە سندوقە بلۆککراوەکانی کۆماری ئیسلامیی ئێران لە کۆریای باشوور، سەرچاوەی دارایی زیاتریان بۆ ئەم سیستەمە دابین کرد کە لە بەهێزکردنی گرووپەکانی وەک حیزبوڵڵا و حەماس کاریگەر بوو.
یەکێکی دیکە لە ڕێکارەکانی تیمی بایدن کە نیگەرانییەکانی گەڕانەوەی کۆماری ئیسلامیی ترامپ زیاتر دەکات، ڕێگریکردن بوو لە هێرشە بەرفراوانەکانی ئیسرائیل بۆ سەر ئیمکاناتە گرینگەکانی کۆماری ئیسلامی لە دوو هێرشی کۆتاییدا.
بایدن بە گوشار خستنە سەر ئیسرائیل پێشی بە هێرش بۆ سەر دامەزراوە هەستیارەکانی کۆماری ئیسلامی گرت، بەڵام ئەگەر ترامپ جارێکی دیکە ببێتە سەرۆک کۆماری ئیسلامی، کۆماری ئیسلامی نیگەرانە لەوەی چیتر هێرشەکانی ئیسرائیل ڕانەگیرێت.
ترامپ لە ماوەی سەرۆکایەتی پێشوویدا سێ کردەوەی گەورەی بۆ ئیسرائیل ئەنجامدا، ئەوانیش یارمەتیدانی ئاساییکردنەوەی پەیوەندییەکانی ئیسرائیل لەگەڵ ئیماراتی یەکگرتووی عەرەبی و بەحرەین، گواستنەوەی باڵیۆزخانەی ئەمریکا بۆ قودس و دانپێدانانی ئیسرائیل بە لکاندنی بەرزاییەکانی جۆلان.
ئەم کردەوانە پێگەی ترامپ لەنێو ئیسرائیلییەکان بەهێزتر کرد و کۆماری ئیسلامی زیاتر نیگەران کرد.
ترسی گەورە لە سەرۆکایەتی کۆماری ئیسلامیی ترامپ ئەوەیە کە ڕەنگە نەک هەر سیاسەتی زۆرترین گوشار لە دژی کۆماری ئیسلامی زیندوو بکاتەوە و هەناردەکردنی نەوتی سنووردار بکات، بەڵکوو پاڵپشتی خۆی بۆ ئیسرائیل زیاد بکات و ڕێگە بەم وڵاتە بدات هەنگاو بەرانبەر کۆماری ئیسلامی بگرێتەبەر .
تەنانەت ڕاگەیاندنی سەرکەوتنی ترامپ لە هەڵبژاردنەکاندا دەتوانێت بەخێرایی کاریگەریی لەسەر هاوکێشە ناوچەییەکان هەبێت و متمانە بەخۆبوونی ئیسرائیل زیاد بکات و کۆماری ئیسلامی بخاتە دۆخێکی سەختەوە. ئەوەش لە سەروبەندی شەڕی کۆماری ئیسلامی لەگەڵ ئیسرائیل.